Qui trovate una raccolta di proverbi monferrini, suddivisi mese per mese, raccolti da PierLuigi Barbano. Provèrbi monfrin ----------------------------------------------------- GENE’ Gené a fa ij pont (…ëd giassa) e fërvé aj romp. A l’Epifanìa, la giornà së slonga al pas ëd ‘na furmìa, a San Bastian (20 gené) së slonga dël pas d’un can . Sant Antòni a baston-a ij mal vestì (…17 gené, a fa ‘ncora freid). Lun-a neuva, trè dì ‘d preuva (…së speta trè dì… peui së smen-a la salada, ò chejcòs d’àut). Sota la fiòca, ‘l pan. -----------------------------------------------------
FERVE’
Chi ch’a veul fè meuiri la mojé (…la fomna), ch’a la men-a al sol ëd fervé. Trist a l’è l’an bisest, ma l’è pes col ch’aj ven da pres . Për fè ‘n bon “pataté”, smen-a a lun-a pien-a ‘d fervé. -----------------------------------------------------
MARS
A marcè scàus e sëmnè profond… a l ‘ha mai fait ven-i gnun ric al mond.
Mars ventos, avril piovos. Mars suit, gran për tuit. S’as buta tronè “prima dël coco”, la campagna a va a “bacoco”. Se la vaca a varda ‘ndré, doman ël temp at lava ij pé. -----------------------------------------------------
AVRIL
Avril n’ha tranta, ma s’a piovejssa trantùn aj farìa mal a gnun. S’a pieuv la Ramoliva, a pieuv quaranta dì ‘d fila. S’a canta la ran-a, la pieuva l’è nen lontan-a. Avrì, bel dormì. Avril , ògni dì ‘n baril. Avril bagnà, pan për tuta l’an. -----------------------------------------------------
MAGG
Anada da fen, anada da nen. Anada d’èrba, giumai supèrba. Bondansa ‘d fen, carestia ‘d polenta.
S’as ved dël ros an sla matin, pieuva davsin. Primavera tardìa a fala mai. Magg va adasi, giugn slarga ‘l pugn. S’a pieuv dasi dasi ‘nt la matinà, a pieuv tuta la giornà. -----------------------------------------------------
GIUGN
O dnans ò dré ‘d San Pé ( 30 giugn)… l’amsson a j’è. S’a pieuv l’Assenssion, a va tuta a baron. San Pé… girti pi nen andré (… e va travajè). Se ‘l càud a riva prima ‘d San Gioan, a basta për tut l’an. Giugn travajeur a pòrta ca ‘l boneur. -----------------------------------------------------
LUJ
Quand che le mosche a mòrdo, ël temp a veul cambiè. A Santa Madlen-a, la nos l’è pien-a. S’a pieuv a Sant’Ana, l’è tuta “mana”. Chi a veul esse tranquil d’invern, ch’a travaja d’istà.
Matin scura ‘d luj, a veul nen dì bruta giornà. El sol l’è ‘l bòsc dij pòver. -----------------------------------------------------
AGOST
S’a pieuv a la Madòna… (15 agost), l’è ‘ncora bòna. S’a pieuv a San Bartramé ( 24 agost), a l’è pi gnanca bon-a da lavesse ij pé. San Lorens , l’uva a tens. El vent d’agost a ciama l’invern. Chi ch’a deurm d’agost, lo fa a sò cost. S’a pieuv al quindes d’agost (...dì dla Madòna)… tanta melia e tant most. D’agost “as pianta ‘l most”. La prima eva d’agost a gava le pules e a pronta ‘l most. -----------------------------------------------------
STEMBER
Braie ‘d teila e… mlon, a stember son pi nen bon. Quand a tron-a a stember, ël vin a versa dai botaj. Pieuva e fresc, con moderassion, ël vin a ven bon. -----------------------------------------------------
OTOBER
A San Simon (28 otober)… la ventajin-a ant ël canton. Pan e nos… mangè da spos. A San Simon… ò mòl ò dur… venta sëmnè. A San Luca (18 otober), ch’a sia mòl ò ch’a sia sut, sëmna pura për avej bon frut. Vigna ‘nt ël sass, òrt ant ël grass. Chi ch’a vendummia tròp prest a fan en dël vin , a fa dl’agrest. -----------------------------------------------------
NOVEMBER
Nebia bassa bel temp a lassa. Për cheuji a venta sëmnè. L’istà ‘d San Martin a dura da la sèira a la matin. A Santa Catlin-a (25 november), le vache ‘nt la cassin-a. A San Clement(23 november), l’invern a buta già ij dent. A sant Andreja( 30 november) ël freid a monta ‘n careja. -----------------------------------------------------
DICEMBER
Natal al solet, Pasqua al tissonet. Mëssa ‘d mesa neuit con la lun-a, chi ch’a l’ha doe vache ch’a na venda un-a. Natal con ij moschin, Pasqua con ij giassin. L’invern a “rajrìs” ij vej. L’invern a l’ha mai mangialo ‘l luv (ò tard ò tòst… ël freid a riva).
|
8/4/2007
5 visitatori